استفاده تجاری از اطلاعات جغرافیایی قدمتی به قدمت تجارت دارد، استفاده بازرگانان فنیقی از نقشه های تجاری تا تاجران ونیزی از نقشه های ترسیم شده توسط هنرمند معروف تیتیان را شاید بتوان ساده ترین نوع استفاده تجاری از اطلاعات جغرافیایی دانست، بعد ها در دوره گسترش امپراتوری بریتانیا مشاوران جغرافیدان کمپانی هند شرقی راهگشای توسعه تجارت این کمپانی بودند تا کمپانی محصولاتی که در نقاط مختلف دنیا نایاب بودند را شناسایی کند و محصولات کشاورزی و منسوجات را از آسیا به آفریقا و نیروی کار را از آفریقا به آمریکا و مواد اولیه را از آمریکا به اروپا تجارت کند.
با گسترش صنایع غذایی و سعی در کاهش هزینه های حمل نیز بار دیگر این اطلاعات جغرافیایی در زمینه اقلیم شناسی بود که راهگشای یافتن محل مناسب کشت گیاهان پر مصرفی چون انگور و توت فرنگی در محل مناسب کیلومترها دور تر از خواستگاه اصلی و بدل شدن استرالیا به قطب تولید انگور و توت فرنگی شد. و یا توسعه مزارع پنبه در سراسر غرب آسیا برای تهیه منسجات بافته شده توسط کارخانه های اروپایی که نیاز به الیاف کتان با حداقل هزینه حمل داشتند.
در قرن بیستم با توسعه فناوری اطلاعات از سال ۱۹۵۰ در کاربردهای پردازش داده ها دور جدیدی از کاربرد اطلاعات جغرافیایی آغاز شد. این کاربردها، تکنیک های پردازش اطلاعات را که قبلاً توسط آژانس های دولتی و سازمان های نظامی در طول جنگ جهانی اول و دوم توسعه داده بودند به سرعت کاربردهای فراوانی در مکان یابی و مسیریابی های تجاری در شرکت هایی از قبیل فورد، راکفلر، وال مارت و ... یافتن، تا جایی که برای افتتاح شعب فروش بسیاری کمپانی ها اطلاعات دموگرافیک دفتر شماری ایالات متحده مورد استفاده قرار گرفته بود ، تا شرکت ها با حداقل هزینه از بزرگترین بازار ممکن بهره برداری کنند .
سیستم اطلاعات جغرافیایی یا به اختصار GIS ،ریشه هایش را از استفاده IT در فعالیت های وابسته به جغرافیا در آمریکایی شمالی در همین دوره ، بدست آورده است . این کاربردهای اولیه ، عمدتاً بوسیله دولت جهت یافتند ، از قبیل برنامه ریزی حمل و نقل در دترویت و شیکاگو و سیستم اطلاعات جغرافیایی کانادا (CGIS) . در صنعت ، GIS ، درمکان یابی کارخانه یا مسیریابی توزیع کالا در مرحله اولیه ، نقش داشت ، اما در بازار فروش در این بخش تا سالهای اخیر ، مورد استفاده قرار نگرفته است . بسیاری از سازمانهای بخش خصوصی ، خدمات مشاوره ای یا نرم افزار GIS را برای بخش عمومی فراهم کردند . یک نمونه ، کاملینسون است که در سال ۱۹۹۷ در اتاوا بر پا شد . مثال دیگر ، سازمان تجاری GIS ، سازمان تحقیق و پژوهش سیستم های محیطی است که در سال ۱۹۶۹ تأسیس شد . این سازمان ، بعداً ESRI شد که اکنون بازیکن اصلی در بازار نرم افزار GIS می باشد .
از آنجائیکه IT ، قابل تر و ارزان تر شد ، استفاده مشاغل در محاسبه ، از دستگاه تنظیم خودکار مورد دفتری به کاربردهای حمایت انتخابی راه یافت . این تغییر ، مبادله برتر را از طریق کامپیوترهای مشترک زمانی ، ممکن ساخت و توسعه ها در سازمان اطلاعات ، از طریق توسعه در نرم افزار مدیریت اصل اطلاعاتی ، ممکن شد . اطلاعات موجود در سازمان ها ، در ابتدا برای ایجاد گزارشات منظم به شکل یک سیستم اطلاعات مدیریتی (MIS ) ، مورد استفاده قرار گرفت.
بنابراین ، استفاده از IT در جغرافیا و نرم افزارهای اولیه GIS مانند Grass GIS به تدریج در کل عملکردهای مشاغل نظامی، توزیع کالا، خرده فروشی و کشاورزی گسترش یافت.
این روندی بود که از طریق معرفی کامپیوترهای شخصی کاربر محور با رابط کاربری آسان در سال ۱۹۸۰ ، تسهیل شد . شبکه سازی پیشرفته برای این دستگاه ها امکان اتصال یافتن به یکدیگر را فراهم کرد و این اتصال ، امکان دسترسی از تعداد زیادی کاربردها به منابع مرکزی شده مانند اصل اطلاعاتی ( دیتابیس ) را فراهم کرد . کاربردهای شغلی جدید ، در حال بهره برداری نیروی محاسباتی به سرعت رو به رشد کامپیوتر هستند ، همچنین ، منابع رو به افزایشی را از توانایی IT جهت ذخیره سازی و سازمان دهی اطلاعات ، توزیع اطلاعات گرفته شده ، و ارائه آن اطلاعات در یک فرصت متقابل ، بدست می آورند . این روند ، در توسعه سیستم هایی از قبیل سیستم های اطلاعاتی اجرایی ( EIS ) که مدیریت اجرایی همراه با مروری بر فعالیت شغلی در سازمان فراهم می کنند ، نیز تجلی می یابند . توالی مشابهی از توسعه ها در GIS رخ داده است ، اما به میزان زیادی مستقل از اشکال دیگر IT می باشند .
توسعه متمایز GIS ، تا حدودی ، پیامد مقادیر بسیار بیشتری اطلاعات مورد نیاز جهت کاربردهای مکانی در مقایسه با پردازش اطلاعات شغلی بود . این یعنی اینکه ، تغییر از کاربردهای دستگاه تنظیم خودکار به کاربردهای حمایت از انتخاب ، ۱۰ تا ۱۵ سال برای GIS در مقایسه با سیستم های شغلی سنتی ، به تعویق افتادند . این روند که با هزینه کمتر سخت افزار GIS ترکیب می شود ، کاربردهای مکانی عظیمی را تسهیل کرده اند . GIS مدرن ، تکنیک های اصل اطلاعاتی متمایزی را فراهم می کند که پردازش اطلاعات و یک فصل مشترک پیچیده را برای بررسی این اطلاعات مکانی ، مشخص می کند . در نتیجه ، علاقه به حمایت از انتخاب در زمینه GIS در سال ۱۹۸۰ رشد کرد . در این زمان نظریه سیستم حمایت از تصمیم مکانی ( SDSS) معرفی شده بود . این کاربردها ، عمدتاً به ترکیب روشهای مکانی با دیگر رویکردهای تصمیک گیرنده جهت یافته شغلی نیاز دارند که بر اساس روش های پژوهش عملکردها یا مالی و محاسباتی قرار دارند.
در ابتدا نرم افزار GIS در کامپیوترهای اصلی ( قطعات اصلی ) و سپس در ایستگاه های کار نسبتاً گران گرافیک ها اجرا شد . اما ، وقتی عملکرد کامپیوتر در سال ۱۹۹۰ پیشرفت کرد . امکان اجرای نرم افزار GIS روی کامپیوترهای شخصی استاندارد نیز بوجود آمد . این مطلب یعنی ، دستگاه های مورد استفاده در مشاغل ، آنقدر کافی بودند که کار مفید با اطلاعات مکانی انجام دهند .
نرم افزار پر قدرت GIS ، به راحتی در صفحه ویندوز ماکروسافت ، در دسترس است . فروشندگان GIS نیز پتانسیل فروش کاربردهای تجاری نرم افزاری GIS را به رسمیت نشناخته اند . این توسعه ها یک روند مشخص را نشان می دهند . کاربردهای اولیه IT ، یک نقش کاهش هزینه مانند دیگر اشکال تولید جمعی است . اما به سرعت دانستند که تکنولوژی کامپیوتر یک ماهیت دوگانه دارد :
می تواند برای تنظیم خودکار استفاده شود ، اما به عنوان یک محصول فرعی این خودکار سازی این تکنولوژی می تواند مقادیر زیادی اطلاعات مورد فرایندی که باید خودکار شود به وجود آورد GIS همچنین به عنوان یک تکنولوژی اطلاع رسانی نیز دیده شده است ، چون از کاربردهای پردازش اطلاعات به سمت کاربردهای جهت یافته تصمیم حرکت می کند .
نقش اطلاع رسانی GIS به ویژه در یک محیط کاری مشهود است ، جایی که تصمیم گیرندگان عینی سازی مشکل ایجاد شده به وسیله یک نقشه را ارزش بندی می کنند . در جامعه تحقیق GIS بحث در حال پیشرفتی وجود دارد مبنی بر اینکه آیا GIS تنها سیستم اطلاعاتی دیگری است یا اینکه آیا ویژگیهای منحصر به فردی دارد که آن را از سیستم های دیگر جدا می سازد .
ملورگی ( سال ۱۹۹۱ ) بحثی در مورد تعاریف GIS انجام می دهد و ابراز می کند که GIS می تواند به عنوان شکلی از IS با جهت گیری متمایز به سمت پردازش و داده مکانی باشد . ملوگری سه نظریه در مورد GIS مطرح می کند که در هر یک از آنها بر یک جنبه کاربردی تکنولوژی GIS تمرکز می کند .
نظریه « نقشه » GIS را به عنوان یک پردازشگر نقشه یا سیستم نمایش می بینیم : نظریه اصل اطلاعاتی ( دیتابیس ) مربوط به تجزیه و تحلیل ساده ، نظیر همپوشانی ، حائل سازی می باشد . نظریه تجزیه مکانی بر عمل کردهای تحلیلی پیچیده مانند مدل سازی و تصمیم گیری تمرکز دارد . در حالی که این نظریه ها به استفاده از IS برای پردازش اطلاعات ، مدیریت اصل اطلاعاتی و کاربردهای پر کارتر DSS قصل مشترکی دارند ، تفاوت هایی نیز وجود دارند نظریه نقشه GIS شامل تکنیک های است که به طور گسترده در کاربردهای شغلی مورد استفاده قرار می گیرند . این تمایز بین یک نقشه و یک نظریه اصل اطلاعاتی GIS در نقشه کشی شغلی ، کمتر مشخص است .
نظریه تجزیه مکانی یک GIS بیان می کند که GIS مدل هایی را به وجود می آورد که تجزیه مورد علاقه یک تصمیم گیرنده را تأمین می کند . در محیط کاری تجزیه مناسب معمولاً مستلزم اضافه کردن مدل های کاری خاص اند . در این مورد GIS سکویی است که می تواند در یک سیستم تجزیه ای با اضافه کردن مدل های مناسب توسعه یابد .
به وجود این توسعه GIS را می توان به عنوان تقریب در مراحل توسعه اشکال دیگر IS دانست نقشه نمایش اگر چه بسیار پیچیده است ، اما می تواند با فرمت تنظیم شده که MIS را گزارش می کند مربوط باشد نظریه اصل اطلاعاتی GIS را می توان با سیستم های EIS مدرن مقایسه نمود .
عینی سازی مکانی :
اکثر کاربردهای GIS مدرن با گرافیک های پیچیده مشخص می شود و این ظرفیت عینی سازی ، به GIS امکان می دهد حمایت موثری را برای نمایش مسأله در مسائل مکانی فراهم کند . بسیار قبل از اینکه تکنولوژی کامپیوتر معرفی شود کاربران شناخت زیادی نسبت به مسائل مکانی از قبیل : استفاده از نقشه ها ، به دست آورده بودند در حالی که نقشه ها معمولاً در ابتدا توسط دولت ها برای اهداف نظامی یا سیاسی آماده شدند ، همچنین در کاربردهای شغلی نیز مورد استفاده قرار گرفتند .
یک نقشه مهم اولیه نقشه زمین شناسی ( ۱۸۱۵ ) انگلستان توسط اسمیت بود که پروژه های کاری از قبیل معدن کاوی ذغال سنگ و ساخت کانال را تسهیل کرد . در همین دوره نمودارهای بریتانیایی نیز به عنوان یک مزیت مهم برای کشتی های تجاری بریتانیایی که در بخش های دور دنیا تجارت می کردند مشاهده شد.
نقشه های ابتدایی دولت همچنین برای ارزیابی پتانسیل کاری مورد استفاده قرار گرفتند . یک نمونه از این نقشه ، اطلس قرن نوزدهم بود که برای همراهی دومین گزارش مأموران عالی رتبه راه آهن ایرلند طراحی شد این نقشه ، امکان فهم آسان عملی بودن جریان های عادی راه آهن پیشنهادی که توسط شرکت های خصوصی راه آهن سازی آن دوره طراحی شده بود فراهم کرد .
در راستای پیشرفت تکنولوژی ، توانایی کاربران نیز برای کار با این اطلاعات به وسیله ابداعاتی نظیر رابطه های گرافیکی کاربر ، افزایش یافته است . یکی از مهمترین راهکارها در طراحی این رابط ( فصل مشترک ) استفاده از نمایش عینی مسئله جهت بهبود مبادله کاربر است .
زمینه مدل سازی عینی بخش مشخصی از سیستم های حمایت مدریتی است . مدل سازی عینی بر اساس نظریه ای است که برای مبادله با نمایش عینی یک مدل در مقایسه با معادل ریاضیاتی اش آسان تر است .
تکنیک های جغرافیایی که به زمینه کلی گرافیک های کامپیوتر مربوط اند ، شناسایی شده اند . این تکنیک ها ، اثر مهمی بر استفاده مشاغل از IT برای تصمیم گیری از طریق کاربردهای عینی سازی ، داشته است .محققان IS ، خاطر نشان کرده اند که تکنولوژی کامپیوتر ، بویژه برای نمایش اطلاعات نقشه ای مناسب است . ایوز ابراز کرد که ایجاد نقشه ها بصورت دستی در اغلب کاربردهای شغلی ، امر بسیار دشواری بود . آن روش های کامپیوتری ، این نحوه نمایش را بسیار فراهم کرده اند . کارتوگرافی ، یکی از منابع مهم اصول برای طراحی گرافیک های کاری ، می باشد . این امر ، بیانگر این حقیقت است که بسیاری از تصمیم گیران به استفاده از نقشه ها عادت داده می شوند ، اما ، این در تمام فرهنگ ها ، صدق نمی کند . اسپیر خاطر نشان کرد که تکنیک های عینی سازی اطلاعات بطور گسترده ای در علم و جغرافیا ، مورد استفاده قرار گرفته اند ، اما ، اخیراً ، در کاربردهای کاری نیز یکپارچه شده اند . تگاردن ، از مثال نقشه ۱۸۵۴ در مورد واقعه کولرا توسط جان انسو ، برای نشان دادن قدرت عینی سازی استفاده می کند . از آنجائیکه تصمیم گیران در بسیاری از بخش های شغلی از نظریه نقشه استفاده می کنند ، نمایش نقشه های روی پرده ، در سیستم های EIS و DSS مبتنی بر کامپیوتر ، مدت زیادی است که تلفیق یافته است .
در محیط کاری ( تجارت ) ، عینی سازی در GIS ، چالشی را برای طراحان فصل مشترک ( حد فاصل ) جهت تأمین تسهیلاتی که نیازهای کاربران را بست به نمایش مسئله برآورده سازد ، مطرح می سازد ، و با این حال ، روشهای راحتی را برای مبادله با آن نمایش ، فراهم می کند . طراحی فاصل کامپیوتر بطور کلی ، مزیت کامل از لحاظ نیروی افزایش یافته برای محاسبه و مجموعه غنی تر امکاناتی که برای مبادله کار ارائه می کند ، بخود اختصاص داده است .
ماهیت پیچیده اطلاعات ( داده ها ) مکانی ، مسلزم GIS است تا از تکنیک های عینی سازی پیچیده برای ارائه اطلاعات استفاده کند . بنابراین برای GIS ایجاد یک فاصل متقابل روی یک پردۀ ( صفحه نمایش ) ، کاملاً چالش بر انگیز است . کاربردهای GIS می تواند بویژه از فاصل های کامپیوتری انسانی بهتر طراحی شده ، فایده ببرد که نیازهای خاص شان را برآورده می سازند . عینی سازی در جامعه GIS بعنوان جنبه مهم GIS ، شناسایی شده است . و ممکن است حمایتی برای نظریه نقشه GIS باشد . یک محدودیت طرح های فاصل GIS این است که آنها برای ایجاد وسیله ای برای عینی سازی نتایج به تنهایی دیده می شوند نه برای ایجاد نمایش جامع مسئله در تمام مراحل مسئله . یک سیستم جامع تر ، امکان مشخص شدن مسئله را با استفاده از تکنیک های متقابل فراهم می کند . یک نمونه سیستم تولومئو است . در این مورد ، کاربر می تواند مسئله اش را در یک محیط جغرافیایی طرح کند و سیستم تولومئو ، اقدام به استنتاج مدل علمی مدیریتی مناسب برای استفاده جهت حل مسئله طرح شده توسط کاربر ، خواهد کرد . مثال دیگر طرح کردن مسئله ، ممکن است یک آژانس ریل استیت باشد که از یک فاصل GIS قادر به تفسیر پیش نویس و طرح انتخاباتی مشتری ، استفاده می کند . در این مورد ، این سیستم نواحی که مشتری خواهان زندگی در آنها بود و اینکه آیا او می خواهد به دریا نزدیک باشد یا نه و ویژگی های دیگر را تفسیر می کند .
نظریه های استفاده از GIS :
داده های مکانی : گسترش تکنولوژی GIS با رشد همزمان مقدار اطلاعات دیجیتالی موجود ، همراه شده است . مجموعه های گسترده اطلاعات مکانی در اغلب کشورهای توسعه یافته ، وجود دارند . مجموعه های اطلاعات جغرافیایی مشابهی ، ممکن است از سوی سازمان های مختلف مورد استفاده قرار گیرند . اغلب اطلاعات مورد استفاده در کاربردهای IT قدیمی در یک سازمان و مشتریان مربوط ، تولید کنندگان ، کارمندان و … ریشه دارد .
اطلاعات مورد علاقه یک GIS شامل ، اطلاعات در مورد مشتریان موجود است ، اما ، همچنین شامل اطلاعاتی در مورد شبکه های حمل و نقل و اطلاعات آمارگیری نفوس ، کسانی که هنوز مشتری نشده اند ، خواهد بود . در نتیجه ، GIS ، تا حدی در مقایسه با دیگر کاربردهای IT در مشاغل ، غیر عادی است ، از این لحاظ که بسیاری از کاربران عمدتاً نرم افزار و بخش زیادی از اطلاعاتشان را از منابع می گیرند . از آنجائیکه استفاده مشاغل از IT از کاربردهای پردازش اطلاعات داخلی به کاربردهای EIS سوق می یابد ، لذا ، اطلاعات خارجی ، دارای اهمیت فزاینده ای هستند و لازم است که بطور موثری با اطلاعات GIS خارجی ، پیوند خورده شود . فراهمی و قیمت اطلاعات مکانی ، یک فاکتور مهم در استفاده گسترده از GIS است . هرگز ارزیابی در مورد پتانسیل زمینه GIS در مشاغل ، باید هزینه و فراهمی اطلاعات رایج را مد نظر قرار دهد و نیز به نرم افزار و سخت افزار توجه نماید .
استفاده از GIS بعنوان ابزار خودکار سازی :
GIS مورد علاقه طیف وسیعی از مشاغل است . این سازمان ها از IT به شیوه هلی مختلفی استفاده می کنند و این امر ، بر سازگاری شان با GIS تأثیر می گذارد . با انعکاس نظریات « زابوف » در مورد تنظیم خودکار و اطلاع رسانی ، ممکن است GIS بعنوان ابزاری برای خودکار سازی عملکردهای مکانی یا بعنوان ابزاری جهت بدست آوردن اطلاعات بهتر در مورد عملکردهای شغلی دیده شود . خودکار سازی نقشه ، در جائیکه نقشه های کاغذی قدیمی استفاده می شدند . بسیار مربوط است . یک نمونه ، رشته مدیریت تسهیلات (FM) است که از رویکردهای طراحی کامپیوتری ( CAD ) برای ثبت طرح های کارخانه ، موقعیت های شبکه های لوله گذاری و … استفاده کرد .
منابع باروری حاصل از این نوع کاربرد ، ممکن است برای توجیه استفاده از GIS ، کافی باشد ، فقط به این دلیل که فراند باروری می تواند استفاده از پردازش اطلاعات را در مشاغل بطور کلی ، توجیه کند .
GIS بعنوان یک ابزار گزارش دهنده اطلاعات :
در حالیکه کاربردهای خودکار سازی GIS ، مورد علاقه مستقیم اغلب مشاغل نیستند ، کاربردهایی با ظرفیت اطلاع رسانی بطور بالقوه مورد علاقه گسترده تری قرار دارند . ساده ترین اشکال کاربردهای مبتنی بر اطلاعات آنهایی هستند که جایی که یک نقشه با اطلاعات جغرافیایی ایجاد می شود ، خود را تحمیل می کنند .
نقشه نمایشی بعنوان نیاز غالب استفاده مشاغل از تکنولوژی مبتنی بر GIS شناسایی شده است . نقشه نمایشی یک گزارش یک راهه را ایجاد می کند ، کاربر نمی تواند ، در مورد نقشه ارائه شده ، سوالی بپرسد ، در عوض ، کاربر اطلاعات فراهم شده را تلفیق می کند و بطور غیر مستقیم اطلاعات را دستکاری می کند .
برای مثال ، یک نقشه ممکن است روی صفحه با وزن سنج های اضافه شده در هر ناحیه نمایش داده شود که بازار حراجی ( فروش ) را برای محصولات یک سازمان نشان می دهد . این نقشه شبیه دیگر گرافیک ها و نمودارهای ایجاد شده در نرم افزار شغلی است ، این گرافیک گزارش را فراهم می کند نه یک فاصل را .
استفاده از نقشه ها ، بعنوان بسط گرافیک های شغلی با گنجاندن یک add – on نقشه کشی ساده در ماکروسافت اکسل تسهیل می شود . این نرم افزار به ایجاد شکل نموداری که گرافیک های ساده می توانند در آن با هویت های مکانی ارتباط یابند . کمک می کند . یک نقشه موضوعی ، اطلاعات مخصوص را نشان می دهند که در این مورد یعنی جمعیت که با واحدهای مکانی مربوط ، یکپارچه می شود . نرم افزار GIS رسک تاپ مدرن ، از قبیل Are GIS یا Mapinfo را می توان بعنوان چیزی بیش از نرم افزار نقشه کشی نمایشی ، قلمداد کرد .
این نرم افزار ، در نشان دادن اصل اطلاعاتی یا نظریه تحلیل مکانی GIS ، بهتر مورد توجه قرار می گیرد . اما ، گذشته از آن ، این نوع نرم افزار ، تسهیلات نمایشی جامعی را نیز فراهم می کند . این تسهیلات شامل توانایی تولید نقشه های موضوعی با استفاده از انواعی از تکنیک های سایه زنی ، نمودارهای در هم و وزن سنج ، غارهای درجه دار و نقشه های تراکم نقطه ای می باشند . نرم افزار نقشه کشی نمایشی مدرن ، امکان استفاده از نمایش های سه بعدی را فراهم می کند .
GIS بعنوان یک اصل اطلاعاتی :
یک فاصل ( رابط ) GIS می تواند برای تحقیق در مورد یک اصل اطلاعاتی بکار رود ، اما این امر مستلزم فاصل پیچیده ای با قابلیت ایجاد یک تحقیق ( سوال ) با استفاده از دستورات متقابل است . از آنجائیکه IT توسعه یافته است ، سطح محدوده از اصل اطلاعاتی ، از لحاظ عملکردی تقریباً در تمام کاربردهای نرم افزاری ، رایج نشده است .
این روند ، در GIS نیز دیده شده است ، جایی که بسته های رسک تاپ مدرن از قبیل Mapinfo ، ArcGIS یا Maptitade عملکرد اصل اطلاعاتی را پیچیده ساخته اند . قابلیت اصل اطلاعاتی امکان ایجاد سوالات و تحقیقات در GIS را فقط برای نشان دادن نواحی انتخاب شده توسط اندیس خواص ، مثل اندیس حراجی ها ، فراهم می کند . این نوع نرم افزار ، همچنین امکان تحقیق های اصل اطلاعاتی مکانی ساده و عملکردهایی از قبیل همپوشانی را فراهم می کند . در جهان تجارت ، سیستم های اطلاعاتی ، به سمت معرفی اصل های اطلاعاتی بزرگی در حرکت اند . این تغییر و تحول ، منجر به معرفی EIS شده است .
این سیستم ها نیاز به تسهیل برگشت اطلاعات از اشکال قدیمی اطلاعات غیر مکانی و انواع زیادی از اطلاعات خارج از سازمان دارند . قابلیت نمایش محدود شده یک نقشه ،ویژگی مشخص شده کاربردهای نوع EIS است و استفاده از نمایش نقشه می تواند بارگذاری مفرط اطلاعات را کاهش دهد . این تسهیل می تواندشامل قابلیت اجرای عملکردهای مکانی باشد . اطلاعات مکانی ، بطور فزاینده ای ، بخش استانداردی از اصل اطلاعاتی شرکت شده است .
حمایت از تصمیم مکانی :
کاربرئهای IT ، بطور کلی از کاربردهای خود سازی به کاربردهای حمایت از تصمیم ، حرکت کرده است و GIS ، به همین مسیر را طی می کند . در اغلب موارد ، اطلاعات مکانی ، تنها شکل اطلاعات مربوط به کاربران مشاغل است ، زیرا بسیاری از بخش های شغلی ، سیستم های DSS مبتنی بر عدم GIS موجود دارند . کاربردهای قدیمی DSS ، رشته هایی از قبیل بازاریابی نیز با دید روشنی برای استفاده از GIS را شامل می شوند . در حالیکه رشد IS قدیمی ، نقش مهمی در مدیریت این رشته ها ، داشته است . هنوز بطور کامل برای اجزای مکانی تصمیمات فراهم نشده است. توانایی استفاده از اطلاعات مکانی و غیر مکانی هر دو ، برای حمایت بهتر برای مدیریت تصمیم گیری در طیفی از کاربردها ، مورد نیاز است . در این کتاب ، جنبه تئوری مورد بررسی قرار می گیرند.
کاربردهای تجاری GIS
سازمان های تجاری در یک محیط در حال تغییر و رقابتی عمل می کند که در آنها نیروهای رقابتی نیاز به بهره برداری کامل تکنولوژی اطلاعات دارند . یک مدل بسیار گسترده تجارت ، مدل زنجیره ارزشی است که ۵ فعالیت شغلی مهم را شناسایی می کنند . این فعالیتها عبارتند از :۱ ـ آمارهای درون مرزی ۲ ـ عملکردها ۳ ـ آمارهای خارج مرزی ۴ ـ بازاریابی و فروش و ۵ ـ خدمات .
پورتر اظهار می کند که توانایی اجرای کارآمد فعالیت های خاص و مدیریت ارتباطات بین این فعالیت ها ، منبع مزیت رقابتی است . یک سازمان برای تحویل یک محصول یا خدماتی وجود دارد که مشتری برای آنها می خواهد چیزی بیش از مجموع هزینه های کل فعالیت ها در زنجیره ارزشی بپردازد . در نتیجه ، مدیریت باید با راههایی که این فعالیت ها را ارتقاء می دهد . آمیخته شود .
تکنولوژی اطلاعات می تواند در سازمان دهی کارآمد تمام این فعالیت های تجاری اولیه ، نقش داشته باشد . از آنجائیکه محیط تجارتی ، بطور فزاینده ای رقابتی می شود ، استفاده از IT ، جزء مهمی از استراتژی تجارت می شود . مهمتر اینکه تکنیک های مکانی می توانند نقش مهمی در این سهم داشته باشند . علاوه بر مسائل اصلی مطرح شده از طریق مدل زنجیره ارزشی ، توسعه های دیگر در تجارت ، فرصت های بیشتری برای استفاده از تکنیک های مکانی فراهم می کنند . مسائلی از قبیل کنترل آلودگی ، اغلب یک بعد مکانی دارد و برنامه ریزی برای موقعیت و تعیین جای امکانات جدید ، مستلزم استفاده از تکنیک های مکانی است که نگرانی عمومی در مورد مسائلی از قبیل اثر ترافیک را مد نظر قرار دهد .
حمایت از آمارها (لجستیک) :
آمارهای ( پشتیبانی ) تجارتی ، بعد مکانی پیوسته ای دارند ، چون کالا باید از یک نقطه به نقطه دیگر فرستاده شود . مشاغل جدید ، زنجیره های عرضه پیچیده ای دارند . اما ، این زنجیره های عرضه نسبت به گسستگی بدلیل حوادث سیاسی ، آب و هوای به ، بلایای طبیعی و وقایع پیش بینی نشده مانند بیماری ، آسیب پذیرند . در این شرایط ، آگاهی از موقعیت مکانی گروه های درگیر و توانایی برنامه ریزی سریع برای حل هر گونه مشکل ، حائز اهمیت است . بنابراین ، جای تعجب نیست که تجزیه موقعیت و مسیر عادی ، قسمتی از مهمترین زمینه های کاربرد تکنیک های مکانی است. کاربردهای دجبتیک ، در تجارت و جایی که نقش رویکردهای کمی شناسایی شده اند ، از اهمیت بسزایی برخوردار است . طرح اولیه DSS برای این دسته از کاربردها ، غالباً بوسیه تکنیک های کمی مورد استفاده ، نشأت گرفته اند . اما چنین سیستم های نشأت گرفته از مدل ، اغلب اصل اطلاعاتی بسیار محدود و اجزای فاصلی که اطلاعات محیطی ناچیزی برای کاربر فراهم می کنند ، دارند . محدودیت های تکنولوژی بدین معنی است که سیستم های اولیه قادر به یکی سازی کامل اطلاعات جغرافیائی نبودند . در نتیجه ، کاربران اغلب ، به استفاده از نقشه های کاغذی برای تکمیل استفاده شان از تکنیک های کامپیوتری شده ، ادامه دادند . اما ، استعداد کامل حمایت لجستیکی زمانی بدست می آید که تبادلات جدید بین تکنیک های GIS و مدل های غیر مکانی بطور کامل بهره برداری شوند .
حمایت عملکردی :
سازمان ها با استفاده اساسی از اطلاعات مکانی در لجستیک ، گروهی از کاربران تکنیک های GIS را بوجود می آورند . سازمان های دیگر بر استفاده از تکنیک های مکانی برای کاربردهای عملکردی مختلف تمرکز خواهند کرد . تکنولوژی اطلاعات ، هنوز در عملکرد عادی بسیاری از مشاغل ، اهمیت اساسی دارد . نقش اولیه IT در این سازمانها ، نقش است که در حال افزایش کارآیی و کاهش هزینه است . اما ، از آنجائیکه تکنولوژی به سمت کاربذهای اطلاع رسانی در حال بوده است .
طیف این بخش ها با استفاده از تکنولوژی ،تغییر کرده است . در حالیکه بسیاری از کاربردهای عملکردی GIS در بخش دولتی قرار می گیرند ، این کاربردها ، اغلب شامل مقاطعه کاران خصوصی ( پیمانکاران ) می باشند . استفاده از GIS ، باید به کارآیی های بزرگتر در این نوع کاربرد و در نهایت به رویه های جدید و فرایندهایی برای تخصیص این نوع کار ، منجر شوند . اما ، همانند دیگر کاربردهای شغلی ، مجموعه مقادیر زیاد اطلاعات در اهداف عملکردی ، می توانند اطلاعاتی را برای استفاده در کاربردهای تصمیم جهت یافته ، فراهم کنند . پردازش اطلاعات تجرتی ( شغلی ) ، اطلاعات معاملاتی کم سطحی را بوجود می آورد که می توانند برای کاربردهای EIS فرآوری شوند . بهمین نحو آن سازمانهایی که از اطلاعات مکانی بنا به دلیل عکلکردی استفاده می کنند ، فرصتی برای بهره برداری از منابع اطلاعات مکانی شان برای اهداف مدیریتی استراتژیک دارند . این امر ، حرکت به سمت کاربردهای حمایت از تصمیم مکانی و همکاری اطلاعات مکانی در سیستم های EIS را معنی خواهد کرد. اما ، اگر مدیران در صدد سود بردن از گنجاندن اطلاعات مکانی در EIS باشند ، آنها باید از نقش تکنیک های مکانی مطلع باشند .
زمینه های جدید استفاده از SDSS در تجارت :
یک زمینه از اهمیت در حال رشد کاربرد SDSS ، تجارت است که در آن اهمیت مدل سازی و اطلاعات مکانی ، هر دو ، در حال حاضر نادیده گرفته می شوند . گروه هایی از قبیل بخش بیمه به استفاده از مدل های آماری و احصائی عادت داده شده اند ، اما تمایلی به استفاده بیشتر از تکنیک های مکانی در آینده نیاز دارد . فروشندگان نرم افزاری ، از بازار برای نرم افزار مدیریت خطر مربوط به GIS آگاه اند و به سمت ایجاد راه حل هایی برای این بازار در حرکت اند .
پیشرفت های جدید دیگر در تجارت ، مانند رشد تجارت الکترونیکی ، نیز فرصتهایی برای استفاده از GIS فراهم می کنند . اگر چه اینترنت در کل دنیا ، در دسترس است ، اما موقعیت مشتریان در خدمات ارائه شده در بسیاری از کاربردهای تجارت الکترونیکی ، حائز اهمیت است . این روش انجام تجارت ، مستلزم یک عملکرد تحویل پیچیده است و تکنیک های GIS نقش مهمی در مدیریت این نقش ایفا می کنند . در این محیط ، می توان گفت که حرکت به سمت تجارت الکترونیک ، بجای کاهش ، اهمیت GIS را افزایش خواهد داد. محاسبه موبایلی ( سیار ) و ارتباطات ( سیار ) به میزان زیادی می توان از خدمات اینترنت ثابت و خدمات مبتنی بر موقعیت ( LBS) ، متمیز نمود . خدمات سیار می تواند به خدمات مبتنی بر موقعیت و تجارت سیار تقسیم شود . کاربردهای LBS مستلزم یکپارچه سازی تکنولوژی بی سیم با GIS اند . توسعه های آینده ، قابلیت های این شیوه ها را افزایش خواهند داد . این احتمال وجود دارد که ما شاهد یکپارچه سازی شیوه های اطلاعاتی سیار در تکنولوژی های مکانی از قبیل سیستم های تعیین موقعیت جهانی (GPS ) باشیم.